Powojnik to dla wielu numer jeden wśród kwiatów, które można wykorzystać jako ozdobę kratki ogrodowej. Powojnik rośnie gęsto i wypuszcza kolorowe, duże kwiaty, które kwitną przez całe lato. Dlatego powojnik świetnie nadaje się jako zamiennik dla winorośli czy bluszczu. Wyrastając z ziemi, powojnik opiera swoje pnącza na ścianach lub kratkach, wczepiając się w ich strukturę wypuszczając wąsy czepne.

Dlaczego nie warto sadzić powojnika w doniczce na balkonie?

Powojnik wsparty na drewnianej kratce ogrodowej

Niestety jednak, powojnik nie może być uprawiany w doniczkach – dlatego niezbyt często gości na balkonach w wysokich blokach. Roślina ta potrzebuje żyznej ziemi i głębokiego podłoża. Dodatkowo, bardzo ważne jest, że powojnik potrzebuje do rozrostu ocienionego miejsca, a jak wiemy, wiele balkonów jest wyeksponowanych na ostro palące słońce. Jeśli jednak mamy altankę, którą chcemy obsadzić ładnym, kolorowym pnączem lub jeśli szukamy wdzięcznej rośliny do porastania kratki ogrodowej, tudzież gdy mamy furtkę, nad którą chcemy ustawić efektowny trejaż, to powojnik będzie bardzo wdzięcznym materiałem do użycia.

Dodatkowo, musimy pamiętać, że powojnik rozrasta się z każdym rokiem. Wraz z nim rozwija się jego system korzeniowy: po 3 latach roślina ma już solidne umocowanie pod powierzchnią ziemi. Zwiększa się też jego waga. Z tych powodów bardzo trudno utrzymać powojnik na balkonie, w największej nawet doniczce. Stopniowe formowanie i podcinanie krzaczka również nic nie – w tym samym miejscu szybko wyrosną nowe pędy.

Jak rozprowadzić powojnik po ścianie?

Powojnik w naturze występuje w polskich lasach: wspina się czasami po wysokopiennych drzewach, w miejscach, gdzie korony drzew szczelniej zasłaniają słońce. Gdy posadzimy je w ogrodzie, wówczas będą wspinały się jedynie po takich nawierzchniach, gdzie znajdują się cienkie elementy: owiną się jedynie wokół cienkich kratek ogrodowych, a najlepiej: po drucianej siatce. Wysadzenie powojnika przy płocie lub ścianie o jednolitej strukturze może spowodować, że powojnik będzie kładł się na ziemi. Jeśli jednak chcemy, aby powojnik piał się po ścianie, warto rozprowadzić po niej sznurek lub drucik.
W sklepach znajdziemy specjalne opaski, dzięki którym można podpinać je do podpory. Można to też robić za pomocą łyka.

Jak ciąć powojniki?

W dolnej części powojnika zasadzono żywopłot, który ochrania dolną część pnącza przed nadmiernym nasłonecznieniem

Powojniki tnie się bardzo różnie: wiele zależy od gatunku powojnika. Te, które kwitną wiosną, wymagają w zasadzie niewielkiej ingerencji. Tniemy je po kwitnieniu – usuwając te części roślin, które wypuściły już kwiatki i które zdążyły przekwitnąć.
Powojniki, które kwitną latem (a więc największa grupa) tnie się na przełomie zimy i wiosny, zanim zdążą rozrosnąć się młode pędy. Wówczas możemy wyciąć naprawdę duży obszar rośliny, ale unikajmy cięcia starego drewna. Takie odmładzające cięcie przeprowadza się, aby roślina silniej i mocniej się rozkrzewiała.
Powojniki bylinowe, czyli te, które nie wytwarzają na powierzchni zdrewniałych części, wycina się każdej wiosny aż do samego podłoża. Zostawiamy przy życiu tylko niewielkie kikutki. Pędy powojników bylinowych zamierają zresztą na zimę.

Czy powojnik nadaje się do małego ogrodu?

Mimo że powojnik nie może być sadzony w doniczkach, to już świetnie nadaje się do małego ogrodu: można wysadzić go przed domem, gdzie będzie wspierał się na cienkich konstrukcjach, takich jak trejaże, kratki ogrodowe, czy płot z cienkimi listewkami. Wysadzając powojnik na miejscu nieosłoniętym przed słońcem, postarajmy się zapewnić mu osłonę w jego części pędowej. Dobrze sprawdzi się rozwiązanie polegające na wysadzeniu na dole powojnika niskiego, podcinanego regularnie żywopłotu lub paproci. Inne pomysły na otoczenie dla powojnika to funkie i tawułki.

Rodzaje powojników:

Powojnik w ogrodzie

Powojnik mieszańcowy: najbardziej efektowna odmiana. Kwitnie wielkimi kwiatami. Występuje w różnych kolorach: fioletowy, biały, różowy, błękitny, czerwony. Kwiatki rozwijają się wiosną, kwitną wówczas z pędów pachwinowych. Powojniki mieszańcowe tniemy w lecie, poprzez usunięcie tych kwiatów, które zdążyły zwiędnąć. Nie należy tutaj przesadzać z silnym podcinaniem pędów. Gdy pędy zachorują, wówczas warto wyciąć je aż do zdrowego drewna.

Powojnik wielokwiatowy: ta odmiana pochodzi z Chin. Kwitnie bardzo wcześnie. Często wykorzystywany jest do zazieleniania płotów lub do obsadzania pni drzew, bo ma bardzo silny chwyt. Jego pędy są elastyczne i cienkie, przez co nie obciąża tak bardzo roślin, po których się pnie, jak powojnik pnący. Nie zaleca się tutaj intensywnego cięcia. Warto usuwać suche pędy.

Powojnik górski: w tej odmianie kwiatki są wyraźnie mniejsze. Jest to bardzo silna odmiana, rośnie rozłożyście. Na ścianach wymaga podpór. Kolory, w jakich występują kwiaty w tej odmianie to biały (najbardziej popularny) i delikatnie różowy. Górska odmiana powojnika może osiągać nawet 10 metrów wysokości. Tej odmiany nie należy przycinać: kwiaty rozwijają się z pędów zeszłorocznych. Jeśli cięcie jest potrzebne, można je przeprowadzić po okresie kwitnienia, gdy zachodzi konieczność usunięcia jedynie zwiędłych liści.

Powojnik tangucki: ta odmiana, podobnie jak odmiana wielokwiatowa, również pochodzi z Azji. Kwiaty tutaj mają jaskrawożółty kolor, o kształcie kielicha. Kwiaty wyrastają z młodych pędów. Kwiatki kwitnąć od czerwca do września. Pnącza osiągają wysokość do 5 metrów. Nie wymagają praktycznie żadnego przycinania. Ten gatunek może wyjątkowo dobrze znosić ostre wiosenne słońce, dlatego nie trzeba tutaj zachowywać ostrożności z szukaniem miejsca do wysadzenia. Gdy natniemy nieco powojnik tej odmiany, zacznie rozrastać się bardzo bujnie.

Powojnik alpejski: to dzika odmiana powojnika. Osiąga do około 3 metrów wysokości, kwitnie w maju na niebiesko.

Powojnik selerolistny: to również dzika odmiana powojnika, rośnie silnie, a kwitnie dopiero jesienią. Warto wysadzić go w ogrodzie, aby cieszyć się kolorowymi kwiatami również później, gdy inne rodzaje powojników już przekwitną. Gdy wysadzimy go wzdłuż płotu, szybko pokryje całą jego powierzchnię, dlatego należy być ostrożnym w doborze miejsca dla tej szalonej rośliny.

Powojnik pnący: silny, często występujący w Polsce rodzaj powojnika. Kolorowe kwiatki można zaobserwować tutaj od lipca, aż do października. Rośnie wystarczając silnie bez cięcia – może rozrosnąć się samodzielnie nawet do 20 metrów wysokości.

Powojnik włoski: dość delikatny gatunek. Maksymalna długość pędów to około 5 metrów. Od lipca do września roślina ta wypuszcza kwiaty w kolorze fioletowym. Przycinamy go w miesiącach wczesnej wiosny. Powojnik włoski może rozwijać się bez okresowego przycinania.